Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) Ana Üretim Planı (MPS)
Ana Üretim Planı (MPS), işletmenin hangi ürünleri, hangi miktarlarda ve hangi zaman diliminde üreteceğini üst düzeyde belirleyen, satış & operasyon planı (S&OP) ile üretim icrası arasındaki köprü süreçtir. Doğru tasarlanmış bir MPS, stokları optimize eder, teslim performansını (OTIF) iyileştirir ve hat dengesi ile kapasite kullanımını sürdürülebilir seviyede tutar.
Ana Üretim Planı (MPS) çözümünü inceleyinMPS Nedir? ERP İçindeki Yeri ve İş Değeri
MPS, son ürün seviyesinde üretim miktarlarını ve zamanlamayı belirleyen, talep (siparişler ve tahminler) ile arz (kapasite, malzeme, işgücü) arasındaki stratejik eşleştirmedir. ERP içinde MPS çıktıları, Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP) için tetikleyici rol üstlenir; böylece alt bileşenler, yarı mamuller ve hammadde siparişleri senkronize edilir.
İyi bir MPS, gerçek müşteri siparişleri ile istatistiksel tahminleri dengeler, promosyon etkilerini dikkate alır ve kısıtlı kaynakları (makine, kalıp, işgücü) aşmadan gerçekçi üretim planı üretir.
MPS’in Girdileri ve Çıktıları
Başlıca Girdiler
- Onaylı S&OP hedefleri ve dönemsel satış bütçeleri
- Müşteri siparişleri, rezervasyonlar ve tahminler (SKU/hafta bazında)
- Mevcut stok ve güvenlik stoğu (safety stock) seviyeleri
- Ürün ağaçları (BOM), rotalar ve standart süreler
- Kapasite verileri: hat/makine, vardiya, planlı bakım, verimlilik katsayıları (OEE)
- Tedarik süreleri (lead time), minimum sipariş miktarları, lot büyüklükleri
Temel Çıktılar
- SKU × dönem bazında onaylı üretim miktarları
- Kapasite yük profilleri ve darboğaz görünürlüğü
- MRP tetiklemeleri: satınalma ve alt montaj sipariş önerileri
- Taahhüt edilebilir stok (ATP) ve ulaşılabilir taahhüt (CTP) projeksiyonları
MPS – MRP – Kapasite Planlama İlişkisi
MPS, son ürün seviyesinde “ne ve ne zaman” sorularını cevaplar. MRP ise bu planı bileşen seviyesine indirger ve hammadde/yarı mamul ihtiyaçlarını zaman fazlı olarak hesaplar. Kapasite Planlama (RCCP/CRP), MPS’in önerdiği hacimlerin mevcut hatlara sığıp sığmadığını test eder. Döngü şöyle işler:
- MPS oluşturulur →
- RCCP ile kaba kapasite kontrolü yapılır →
- Gerekirse plan revize edilir →
- MRP çalıştırılır ve tedarik süreçleri tetiklenir.
İpucu: Haftalık MPS döngüsü, hızlı tepki ve istikrar arasında iyi bir dengedir; bazı sektörlerde günlük rolling güncellemeler gerekebilir.
Etkili Bir MPS İçin Tasarım İlkeleri
- Zaman kovalara karar verin: Hafta, 10 gün, ay. Talep volatilitesi ve kurulum sürelerine göre seçin.
- Donma (freeze) penceresi belirleyin: Kısa vadede planı koruyun, orta/uzunda esnek olun.
- Ürün ailesi → SKU kırılımı: Önce aile seviyesinde denge, sonra SKU’lara ayrıştırma.
- Parti büyüklüğünü optimize edin: Kurulum (setup) süreleri ile stok maliyeti arasında denge.
- Senaryo & what-if: Promosyon, yeni ürün lansmanı, tedarik kesintisi gibi durumlar için alternatif planlar.
- Çapraz fonksiyonel onay: Satış, üretim, satınalma, finans ve lojistik aynı sayfada buluşsun.
MPS Başarı Göstergeleri (KPI)
KPI | Tanım | Tipik Hedef |
---|---|---|
Plan Uyum Oranı | Gerçek üretimin MPS’e uyumu | %85–95+ |
OTIF | Vaktinde ve tam teslim oranı | %95+ |
DIO | Stok devir gün sayısı | İşe göre ↓ |
Fire & Yeniden İşleme | Planlama kaynaklı kalite etkisi | Minimum |
Darboğaz Kullanımı | Bottleneck yükünün dengesi | Stabil |
MPS Uygulama Adımları
- Veri doğruluğu: BOM’lar, rotalar, süreler, stoklar temizlensin.
- Kapasite modelleme: Vardiyalar, bakım planı, OEE varsayımları tanımlansın.
- Tahmin altyapısı: İstatistiksel tahmin + satış içgörüsü birleşsin.
- Zaman kovalama ve donma penceresi: İşletme gerçekliğine göre kurallar yazılsın.
- Senaryo kütüphanesi: Talep şokları, tedarik gecikmeleri, ürün değişimleri için hazır şablonlar.
- Yönetişim: Haftalık MPS toplantısı, onay akışı ve değişiklik kontrolü.
- KPI panosu: Canlı izleme ve sürekli iyileştirme döngüsü.
Sektörel Uyarlamalar
Hızlı Tüketim (FMCG)
Yüksek promosyon etkisi ve kısa raf ömrü; kısa donma penceresi, sık güncelleme döngüsü, aile → SKU ayrıştırma kritik.
Otomotiv & Yan Sanayi
OEM çizelgeleri, EDI sipariş akışları; donma penceresinde katılık, tedarik senkronizasyonu ve Kanban/Milk-run entegrasyonu gerekir.
İlaç & Kimya
Regülasyon ve validasyon kısıtları; parti büyüklüğü, raf ömrü ve kalite salımları MPS matematiğine dahil edilmelidir.
Makine & Proje Tipi Üretim
Konfigürasyon çeşitliliği; MPS daha uzun kovalarla ve CTP yaklaşımıyla çalışır, kritik malzemeler için erken tetikleme gerekir.
Yaygın Hatalar ve Kaçınma Yolları
- Aşırı reaktif plan: Her sinyale tepki → sık kurulum, verim düşer. Çözüm: Donma penceresi ve değişiklik eşiği tanımlayın.
- Gerçekçi olmayan kapasite: OEE’yi olduğundan yüksek varsaymak. Çözüm: Tarihsel verilerle kalibre edin.
- Veri bütünlüğü zayıf: Eski BOM/rota. Çözüm: Düzenli veri yönetişimi ve versiyon kontrolü.
- Tek boyutlu tahmin: Sadece istatistik. Çözüm: Satış içgörüsü ve pazarlama kampanyalarıyla harmanlayın.
- MRP kopukluğu: MPS çıktılarını MRP’ye tutarlı aktarmamak. Çözüm: Standart arayüzler ve zaman kilitleri.
Centra ERP ile MPS: Öne Çıkan Yetkinlikler
- Senaryo yönetimi: “Baz”, “Promosyonlu”, “Tedarik kısıtlı” gibi çoklu what-if karşılaştırma.
- Kapasiteye duyarlı planlama: Darboğaz odaklı yük dengeleme ve görsel kapasite profilleri.
- ATP/CTP görünürlüğü: Satışa taahhüt desteğiyle gerçekçi teslim tarihi.
- MRP entegrasyonu: Zaman fazlı ihtiyaçların otomatik tetiklenmesi.
- KPI panoları: Plan uyumu, OTIF, DIO izleme; sürekli iyileştirme.
- Kullanıcı deneyimi: Sürükle-bırak düzeltmeler, hızlı filtreler, ürün ailesi → SKU geçişi.
Detaylar için Centra’nın Ana Üretim Planı (MPS) sayfasını ziyaret edin.
SSS: MPS Hakkında Sık Sorulan Sorular
MPS’i ne sıklıkla güncellemeliyim?
Sektöre bağlı: FMCG için haftalık veya daha sık; dayanıklı tüketimde haftalık/iki haftada bir. Ani talep şoklarında ara güncellemeler yapılabilir.
Donma penceresi ne kadar olmalı?
Toplam tedarik ve kurulum sürelerini dikkate alın. Örn. karmaşık montajlarda 1–2 hafta; hızlı akışlı hatlarda birkaç gün.
MPS olmadan sadece MRP ile ilerlenebilir mi?
Mümkün olsa da tavsiye edilmez. MPS yoksa MRP, dalgalı tahmin ve siparişlerle aşırı reaktif çalışır; stok ve kurulum maliyetleri yükselir.
Doğru Plan, Doğru Zaman: MPS ile Fark Yaratın
MPS, talebi ve kapasiteyi dengede tutan işletmelerin rekabet avantajıdır. Senaryolarla güçlendirilmiş, veriyle beslenen ve yönetişimle korunan bir MPS; fireleri azaltır, teslim performansını artırır ve nakit akışını öngörülebilir kılar.
Centra ERP MPS çözümünü şimdi keşfedin© Centra — Ana Üretim Planı (MPS) modülü ve ERP entegrasyonları hakkında daha fazla bilgi için çözüm sayfasını ziyaret edebilirsiniz.