Ekipman, tesis ve altyapı varlıklarının güvenilir, emniyetli ve verimli çalışması; doğru bakım stratejileri, disiplinli planlama ve gerçek zamanlı görünürlük gerektirir. Centra’nın Bakım Onarım Yönetimi çözümü; arızadan bağımsız kesintisiz üretim, optimum yedek parça stoğu, düşük bakım maliyeti ve uzatılmış varlık ömrü için uçtan uca bir EAM yaklaşımı sunar.
Neden EAM Tabanlı Bakım Onarım Yönetimi?
Plansız duruşlar üretim kaybına, kalite hatalarına ve yüksek onarım giderlerine yol açar. EAM yaklaşımı; doğru iş emri ile doğru teknisyeni doğru zamanda doğru yedek parçayla buluşturur. Böylece MTBF (arızalar arası ortalama süre) artar, MTTR (onarım için ortalama süre) düşer ve toplam ekipman verimliliği (OEE) iyileşir.
Temel Bileşenler
- Varlık Kayıtları & Hiyerarşi: Ekipman–hat–tesis hiyerarşisi, teknik dokümanlar, garanti bilgisi, bakım geçmişi.
- İş Emri Yönetimi: Arıza, planlı bakım, kalibrasyon, revizyon ve sahadan mobil oluşturma.
- Planlama & Çizelgeleme: Kapasite, vardiya ve iş yüküne göre kaynak atama, Gantt görünüm.
- Yedek Parça & Stok: Minimum–maksimum, ABC analizi, otomatik tedarik tetikleme.
- Satın Alma & Tedarikçi: SLA’lar, fiyat anlaşmaları, teslimat ve servis doğrulama.
- Güvenlik & İzinler: İş izinleri (PTW), LOTO, risk değerlendirme, EHS kayıtları.
Bakım Stratejileri
- Düzeltici Bakım (CM): Arıza sonrası hızlı müdahale ve kök neden analizi (RCA) ile tekrarın önlenmesi.
- Önleyici Bakım (PM): Sayaç/kalender tetiklemeli periyodik kontroller ve parçaların planlı değişimi.
- Kestirimci Bakım (PdM): Titreşim, sıcaklık, yağ analizi gibi sensör verileriyle arızayı önceden yakalama.
- Koşul Bazlı Bakım (CBM): Eşik değer aşımlarına göre otomatik iş emri tetikleme.
- Güvenilirlik Odaklı Bakım (RCM): Kritikliğe göre kaynak ve yatırım önceliği belirleme.
Uçtan Uca Süreç Akışı
- Bildirimin Alınması: Operatör, SCADA/IoT alarmı veya kalite bulgusu ile arızayı raporlar.
- İş Emri Oluşturma: Tip, öncelik, SLA ve ilgili varlık otomatik bağlanır; risk kontrolleri yapılır.
- Planlama–Çizelgeleme: Teknisyen yetkinliğine ve yedek parça stokuna göre planlanır.
- Saha Uygulama: Mobil uygulama ile kontrol listeleri, foto/video ekleri, parça tüketimi kaydı.
- Kapanış & Onay: İşçilik–malzeme maliyeti, duruş süresi ve kök neden kodları işlenir.
- Analiz & İyileştirme: Pareto, RCA, tekrarlı arıza trendleri ve bakım optimizasyonu.
İpucu: İş emri kapanışında kayıt kalitesi, raporlama doğruluğunu belirler. Zorunlu alanlar ve standart kod listeleri (hata modu, sebep, çözüm) veri bütünlüğünü güçlendirir.
Dijital Yetenekler
- IoT & SCADA Entegrasyonu: Sayaç ve sensör verileriyle otomatik PM/PdM tetikleme.
- Mobil Bakım: Çevrimdışı mod, QR/etiket okuma, anında fotoğraf/video, e-imza.
- Doküman Yönetimi: Teknik çizimler, el kitapları, revizyon geçmişi.
- Analitik & Panolar: MTBF, MTTR, OEE, bakım maliyeti/gelir oranı, stok devir hızı.
- Yapay Zekâ Destekleri: Arıza tahmini, iş gücü yük dengeleme, yedek parça önerisi.
Entegrasyon Mimarisı
- ERP: Malzeme, satın alma, muhasebe ve sabit kıymet entegrasyonu.
- MES/SCADA: Üretim planı, duruş kodu ve alarm akışı.
- QMS/EHS: Uygunsuzluk, CAPA, iş güvenliği izinleri.
- CMMS/EAM Konsolidasyonu: Tekil varlık ve iş emri gerçeği.
Başarı İçin İzlenecek KPI’lar
| Gösterge | Tanım | Hedef Etki |
|---|---|---|
| MTBF | Arızalar arası ortalama süre | ↑ Güvenilirlik |
| MTTR | Ortalama onarım süresi | ↓ Duruş Maliyeti |
| Planlı/Plansız Oranı | Planlı işlerin toplam bakımdaki payı | ↑ Öngörülebilirlik |
| Stok Devir Hızı | Yedek parça tüketim hızı | ↑ Nakit Verimliliği |
| İş Emri Geri Dönüş Süresi | Talep–kapanış arası süre | ↓ SLA İhlali |
Güvenlik, Uygunluk ve Kalite
Bakım; yalnızca arızayı gidermek değil, emniyetli çalışma kültürünü güçlendirmektir. İş izinleri (PTW), LOTO, kilitleme–etiketleme prosedürleri, kalibrasyon ve doğrulama, kalıcı düzeltici/önleyici faaliyetler (CAPA) ve denetim izleri; hem üretim sürekliliği hem de yasal/standart uyumluluk için kritik öneme sahiptir.
Uygulama Yol Haritası
- Mevcut Durum Analizi: Duruş verileri, arıza modları, parça tüketimi, kaynak kapasitesi.
- Varlık Kayıtları & Kodu: Standart hiyerarşi, kritik sınıflandırma, sayaç tanımları.
- İş Emri & PM Kütüphanesi: Rutinler, kontrol listeleri, emniyet adımları, eşikler.
- Entegrasyonlar: ERP/MES/SCADA ve doküman yönetimi bağlantıları.
- Pilot & Yaygınlaştırma: Bir hat/tesis pilotu, sonrasında ölçekleme.
- Sürekli İyileştirme: KPI bazlı gözden geçirme ve optimizasyon döngüleri.
Öne Çıkan Faydalar
- Kesintisiz Operasyon: Plansız duruşların azaltılması, üretim akışının korunması.
- Maliyet Kontrolü: İşçilik–malzeme izlenebilirliği, optimum stok seviyeleri.
- Varlık Ömrü: Kestirimci bakım ve doğru yağlama/parça stratejileri ile ömrün uzatılması.
- Şeffaflık: Gerçek zamanlı panolar ve sahadan anlık geri bildirim.
- Uygunluk & Güvenlik: Standartlara uyum, güvenli çalışma kültürü.