Üretim Yürütme Sistemi MES Veri Toplama ve İşleme

Fabrikalarda her saniye; makineler çalışıyor, operatörler işlem yapıyor, sensörler veri üretiyor. Ancak bu veriler sistematik şekilde toplanıp işlendiği sürece gerçek bir iş değerine dönüşüyor. Üretim Yürütme Sistemi (MES) Veri Toplama ve İşleme katmanı; sahadaki ham veriyi, yöneticilerin ve mühendislerin kullanabileceği anlamlı bilgiye çeviren dijital bir zekâ görevi görür.

Centra’nın Veri Toplama ve İşleme çözümü, üretim alanındaki tüm makine, hat, istasyon, sensör ve operatör kaynaklı veriyi standartlaştırılmış bir yapı içinde toplayarak; gerçek zamanlı izleme, performans yönetimi, kalite kontrol ve izlenebilirlik süreçlerine güvenilir bir temel sağlar.

MES’te Veri Toplama ve İşleme Nedir, Neden Stratejik Bir Katmandır?

Veri Toplama ve İşleme, üretim sahasındaki tüm kaynaklardan (makine, ekipman, operatör, depo, kalite istasyonu vb.) gelen verilerin otomatik olarak alınması, doğrulanması, temizlenmesi, iş kurallarıyla zenginleştirilmesi ve MES üzerinde anlamlı bilgiye dönüştürülmesi sürecidir.

Bu katman olmadan; OEE hesaplamaları, duruş analizleri, kalite raporları, izlenebilirlik kayıtları ve planlama optimizasyonu eksik, kopuk ve güvenilirlikten uzak kalır. Yani veri toplama ve işleme modülü, dijital fabrikanın omurga bileşenidir.

Sahadan güvenilir veri toplamak: Otomasyon, sensör ve operatör entegrasyonu

Üretim sahasında veri; PLC’lerden, SCADA sistemlerinden, tartım ve ölçüm cihazlarından, barkod/RFID okuyuculardan, IoT sensörlerinden ve operatör girişlerinden gelir. Centra MES Veri Toplama ve İşleme altyapısı, bu çok kaynağı tek bir platformda birleştiren esnek bir entegrasyon mimarisi sunar.

Böylece sistem:

• Makine çalışma/duruş durumlarını otomatik okur,
• Üretim adetlerini, hızlarını ve çevrim sürelerini takip eder,
• Tartım, dolum, sıcaklık, basınç gibi proses parametrelerini kaydeder,
• Operatör paneli üzerinden girilen duruş sebebi, kalite sonucu ve onay bilgilerini toplar.

Sonuçta sahadaki “dağınık ham veri” tek bir merkezde toplanarak tutarlı ve güvenilir bir veri havuzu oluşur.

Veri işleme: Temizleme, doğrulama ve bağlama oturtma

Verinin değerli hale gelmesi için yalnızca toplanması yetmez; doğru yorumlanabilir bir yapıya dönüştürülmesi gerekir. Centra MES Veri Toplama ve İşleme modülü, gelen verileri:

• Filtreler, aykırı değerleri tespit eder ve iş kurallarına göre değerlendirir,
• Zaman damgası, ekipman, operatör, vardiya ve iş emri bilgileriyle ilişkilendirir,
• ERP’den gelen ürün, sipariş ve stok bilgileriyle bağlar,
• Standart kodlar ve sınıflandırmalarla raporlanabilir hale getirir.

Örneğin bir duruş kaydı, sadece “makine durdu” bilgisi olarak kalmaz; belirli bir iş emri, ürün, vardiya ve operatör ile ilişkilendirilmiş, anlamlı bir performans göstergesine dönüşür.

Gerçek zamanlı görünürlük ve anlık karar desteği

Veri Toplama ve İşleme katmanı, üretim sahasında olan biteni yalnızca geriye dönük raporlamak için değil, anlık müdahaleye zemin hazırlamak için de tasarlanır. Centra MES, toplanan verileri gerçek zamanlı panolar (dashboard) ve uyarı mekanizmaları ile yöneticilere ve mühendislere sunar.

Böylece:

• Planlanan hızın altına düşen makineler anında tespit edilir,
• Beklenmeyen duruşlar için operatör ve bakım ekiplerine anlık bildirim gönderilir,
• Kalite parametreleri limit dışına çıktığında üretim durdurulabilir veya uyarı verilebilir,
• Vardiya bazında performans farkları canlı olarak izlenebilir.

Bu yaklaşım, üretim yönetiminde “gün sonu raporu” yerine, anlık veriyle yönetim kültürünü yerleştirir.

Centra MES Veri Toplama ve İşleme Çözümü ile Veri Odaklı Fabrika Kültürü

Centra’nın Üretim Yürütme Sistemi MES Veri Toplama ve İşleme çözümü, yalnızca teknolojik bir altyapı değil; aynı zamanda üretim organizasyonuna veri odaklı karar alma kültürü kazandırmayı amaçlar. Bu modül sayesinde, “hissedilen” değil, ölçülen ve kanıtlanan verilere göre yönetim mümkün hale gelir.

Standardize veri modeli ve tek doğruluk kaynağı

Farklı ekipmanlardan, farklı formatlarda gelen verilerin bir araya getirilmesi; sahada sıkça rastlanan bir zorluktur. Centra MES, Veri Toplama ve İşleme katmanında standardize bir veri modeli kullanarak, üretimle ilgili tüm göstergelerin aynı dilde konuşmasını sağlar.

Bu sayede:

• OEE, hurda, yeniden işleme, duruş, hız ve verimlilik göstergeleri tek referans noktasından gelir,
• Farklı hat ve tesisler arasında performans karşılaştırması yapılabilir,
• Yönetim raporları, herkesin mutabık kaldığı ortak verilerle hazırlanır,
• “ERP bir şey söylüyor, üretim başka bir şey” ikilemi ortadan kalkar.

İzlenebilirlik ve kalite uyumu için güçlü veri altyapısı

Geriye dönük izlenebilirlik, rekabet avantajının yanında; özellikle ilaç, gıda, otomotiv, savunma, beyaz eşya ve kimya gibi sektörlerde bir yasal zorunluluktur. MES Veri Toplama ve İşleme katmanı, izlenebilirlik gereksinimlerinin temelini oluşturur.

Üretilen her parti (lot) için:

• Hangi hatta ve makinede üretildiği,
• Hangi operatör ve vardiya döneminde işlendiği,
• Hangi proses parametreleri ile üretildiği (sıcaklık, basınç, hız vb.),
• Hangi kalite sonuçlarının alındığı

otomatik olarak kayıt altına alınır. Böylece, olası bir müşteri şikayetinde veya denetimde, ilgili partiye ait dijital üretim geçmişi birkaç tıklama ile görüntülenir.

Veri analitiği, iyileştirme projeleri ve sürekli gelişim

İyileştirme projeleri ve yalın üretim çalışmaları; doğru, detaylı ve tarihsel veri olmadan sınırlı kalır. Centra Üretim Yürütme Sistemi MES Veri Toplama ve İşleme çözümü, geçmişe dönük veri birikimi oluşturarak:

• Duruş analizi ve kök neden çalışmaları,
• Vardiya, hat ve tesis bazlı performans karşılaştırmaları,
• Hurda ve yeniden işleme maliyet analizleri,
• Setup ve çevrim sürelerinde iyileştirme fırsatlarının tespiti

için güçlü bir temel sağlar. Toplanan veriler, gerek MES raporları gerekse iş zekâsı ve analitik araçları ile bütünleştirilerek ileri seviye analizlere açılabilir.

IIoT ve kestirimci bakım senaryoları için hazır altyapı

Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IIoT) ve kestirimci bakım (predictive maintenance) projeleri; sahadan düzenli, kaliteli ve yüksek frekanslı veri toplamadan hayata geçirilemez. Centra MES Veri Toplama ve İşleme modülü, bu tür projeler için hazır bir veri omurgası sunar.

Makine titreşimleri, sıcaklık değişimleri, hız dalgalanmaları, enerji tüketimi gibi parametreler düzenli olarak toplanıp işlenerek; ileride makine öğrenmesi ve kestirimci bakım algoritmaları için kullanılabilir hale getirilir. Böylece veri toplama ve işleme yatırımı, gelecekteki Endüstri 4.0 projeleri için stratejik bir kaldıraç işlevi görür.

Centra ile veri odaklı üretim yönetimine geçiş

Bugün hâlâ birçok fabrikada, üretim performansı; Excel tabloları, manuel formlar ve operatör beyanları ile takip ediliyor. Bu yaklaşım hem gecikmeli hem de hata yapmaya açık. Centra’nın Üretim Yürütme Sistemi MES Veri Toplama ve İşleme çözümü ise:

• Veriyi sahadan otomatik ve gerçek zamanlı toplar,
• Bu veriyi iş kurallarıyla zenginleştirip anlamlı bilgiye dönüştürür,
• Yönetim ekranları ve raporlarla karar vericilere sunar,
• Sürekli iyileştirme ve dijital dönüşüm projeleri için sağlam bir zemin oluşturur.

Siz de üretim süreçlerinizi tahminlere değil, gerçek zamanlı ve doğrulanmış verilere dayalı olarak yönetmek; verimlilik, kalite ve maliyet performansınızı güvenilir göstergelerle izlemek istiyorsanız, Centra’nın Veri Toplama ve İşleme çözümünü inceleyerek dijital fabrika yolculuğunuzda güçlü bir adım atabilirsiniz.