LABORATUVAR BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ LIMS LBYS Stok Yönetimi

Laboratuvarlarda reaktif, referans standart, sarf ve tehlikeli kimyasal envanteri; sonuç kalitesini, iş güvenliğini ve maliyetleri doğrudan etkiler. LIMS/LBYS Stok Yönetimi, tedarikten tüketime kadar tüm stok yaşam döngüsünü lot/seri, son kullanma tarihi ve lokasyon boyutlarıyla birleştirir; FEFO/FIFO kuralları, minimum–maksimum seviyeler ve otonom uyarılar ile kayıpları azaltır. Çözüm detayları ve ekran örnekleri için: Stok Yönetimi.

FEFO/FIFO Lot & Son Kullanma Barkod/QR MSDS & Uyarılar ERP Entegrasyonu

Neden LIMS ile Stok Yönetimi?

İzlenebilirlik

Her hareket (giriş–çıkış–transfer–iade) kullanıcı ve zaman damgasıyla kayıt altına alınır; lot–numune–test ilişkisi kurulur.

Kalite ve Uyum

Son kullanması yaklaşan/bitmiş, karantina/uygunsuz lotlar otomatik işaretlenir; uygunsuz sarf ile test açılışı engellenebilir.

Maliyet Kontrolü

Minimum–maksimum ve sipariş noktası; tüketim trendlere göre optimize edilir, acil alımlar ve fire azalır.

Stok Yaşam Döngüsü: Uçtan Uca

Aşama	Açıklama	Kritik Kontroller
1) Talep & Satın Alma	Analiz/numune planına göre malzeme talebi; ERP ile sipariş–fatura eşleştirme.	Onay akışı, bütçe kodları, tedarikçi SLA ve spesifikasyon kontrolü.
2) Kabul & Giriş	Lot/seri, son kullanma, MSDS ve sertifika kayıtları; barkod/QR etiketleme.	Karantina durumu, COA doğrulama, tehlike sınıfı ve depolama koşulları.
3) Depolama & Lokasyon	Raf, dolap, oda; sıcaklık/nem izleme ile uygun şartlarda saklama.	FEFO/FIFO rotası, kritik stok uyarıları, izinsiz çıkış kısıtları.
4) Rezervasyon & Tüketim	Numune/test için otomatik rezervasyon; alias ve seyreltme reçeteleri.	Metot/kabul kriteri ile uyum; uygunsuz lot engeli; tüketim otomatik düşüm.
5) İade, İmha & Sayım	Kullanılmayan/bozulmuş malzemelerin iadesi/imhasi; periyodik veya döngüsel sayım.	İmha tutanağı, tanık imza, sayım farkı kök neden analizi.

FEFO/FIFO ve Lot Takibi

Kimyasal ve reaktiflerde FEFO (First Expired, First Out) kuralı kritik önemdedir. LIMS; depo–raf seviyesinde son kullanma öncelikleri belirleyip çekme listelerini buna göre üretir. Referans standartların açıldıktan sonraki kullanım süresi ve saklama koşulları izlenir; süre aşımı varsa sistem uyarı üretir ve kullanımını kısıtlar. Lot–numune–rapor ilişkisi sayesinde, geriye dönük hangi sonuçlar bu lot ile çıktı? sorusu anında yanıtlanır.

Güvenlik, MSDS ve Uyum

Tehlikeli kimyasallar için MSDS/Güvenlik Bilgi Formları stok kartına eklenir; piktogram ve tehlike ifadeleri görünür kılınır. Depolama sınıfları (yanıcı, oksitleyici, asit/baz vb.) ve uyumsuz kombinasyonlar tanımlanır; sistem uygunsuz yerleşimlerde uyarır. Dökülme/sızıntı olayları, deviation kaydı olarak kalite modülüne bağlanır.

Rezervasyon ve Tüketim Otomasyonu

Test/metot planına göre malzeme rezervasyonu otomatik yapılabilir. Çözeltide seyreltme ve hazırlama reçeteleri ile gerçek tüketim miktarı hesaplanır; parti/lot düşümü otomatikleşir. Metot kartındaki kabul kriteriyle uygunsuz lot kullanımı engellenerek sonuç bütünlüğü korunur.

Sayım, Fire ve Kayıp Önleme

Döngüsel sayım (cycle count) ile kritik malzemeler daha kısa periyotlarla sayılır; barkod/QR ile hızlı sayım yapılır. Sayım farkları için kök neden (hasar, buharlaşma, yanlış düşüm, hatalı kayıt) alanları bulunur ve CAPA süreci tetiklenir. Böylece fire ve kayıp oranları düşer.

Raporlar ve Panolar

Kritik Stok

Min seviyenin altındaki kalemler, sipariş noktası ve önerilen miktar.

Son Kullanma

30/60/90 gün içinde bitecek lotlar, FEFO çekme listeleri ve uyarılar.

Tüketim Analizi

Metot/hat/analist bazında tüketim, birim başına maliyet, trendler.

Uygunsuzluk

Karantina/ret lotlar, uygunsuz kullanım girişimleri ve engellemeler.

ERP/CMMS Entegrasyonları

Stok verileri, ERP ile iki yönlü entegre edilerek sipariş–fatura–stok eşleştirmesi yapılır; CMMS ile bakım iş emirlerinde kullanılan yedek parça–sarf, LIMS’e otomatik tüketim olarak düşebilir. Böylece kaynak planlama, maliyet analizi ve denetim kanıtları tek doğruluk noktasından yönetilir.

Kalite ve Analiz Modülleriyle Bağlantı

Analiz ve Metot modülü, hangi reaktif/sarfın hangi kabul kriteriyle kullanılacağını belirler; Kalite modülü ise uygunsuz lot kullanım denemelerinde OOS/Deviation akışını tetikler. Numune–test–lot üçgeniyle, olası bir kalite sorununda etkilenmiş raporlar dakikalar içinde saptanır.

Operasyonel ve Stratejik Faydalar

Atık ve Fire Azalması: FEFO/FIFO ve eşik uyarıları ile zayi minimuma iner.
Denetim Hazırlığı: Lot–numune–rapor izlenebilirliği ile geri çağırma senaryoları kolaylaşır.
Güvenlik: MSDS, depolama kuralları ve uyarılar ile iş güvenliği güçlenir.
Maliyet Kontrolü: Min–max, sipariş noktası ve tüketim analizi ile bütçe yönetimi iyileşir.
Verimlilik: Barkod/QR, otomatik düşüm ve rezervasyon ile manuel hatalar azalır.

Hızlı Başlangıç İçin Önerilen Adımlar

Stok kartı şablonlarını belirleyin: lot/son kullanma, MSDS, depolama ve kabul kriterleri.
Depo–raf hiyerarşisini ve FEFO/FIFO rotalarını tanımlayın; kritik eşik ve uyarıları kurun.
Metot kartlarıyla sarf/reaktif eşleşmelerini yapın; uygunsuz lot kilitlerini etkinleştirin.
ERP/CMMS entegrasyonlarını yapılandırın; satın alma ve bakım akışlarıyla veri eşitleyin.
Döngüsel sayım planını devreye alın; fark yönetimi ve CAPA akışlarını ölçün.

İpucu: Referans standartlar için “açıldıktan sonra kullanım süresi” alanını zorunlu yapın ve ikincil kap takibi ekleyin. Bu sayede mikroderece sapmalarda bile FEFO mantığı bozulmadan güvenli kullanım sağlanır.

Daha fazla bilgi ve ekran örnekleri için resmi çözüm sayfasını ziyaret edin: Stok Yönetimi.