Kalite Kontrol, ürün ve süreçlerin belirlenmiş standartlara uyumunu doğrulayan, müşteri beklentilerini güvence altına alan ve sürekli iyileştirmeyi mümkün kılan çekirdek bir ERP fonksiyonudur. Modern ERP’de kalite; yalnızca ölçüm ve testlerden ibaret değil, risk yönetimi, izlenebilirlik, belge ve versiyon kontrolü, tedarikçi performansı ve CAPA (Düzeltici/Önleyici Faaliyet) mekanizmalarıyla bütünleşik yürütülür. Centra’nın yetenekleri için Kalite Kontrol sayfasını inceleyebilirsiniz.
ERP’de Kalite Kontrolün Kapsamı
Kalite modülü; Giriş Kalite Kontrol (IQC), Proses Kalite Kontrol (IPQC), Final Kalite Kontrol (FQC), İzlenebilirlik, SPC (İstatistiksel Proses Kontrol), MSA (Ölçüm Sistemleri Analizi), Doküman Yönetimi, NCR/CAPA, Denetimler ve Tedarikçi Kalitesi başlıklarını kapsar. Üretim, depo, satınalma ve mühendislik modülleriyle çift yönlü veri akışı kurar; böylece kalite hedefleri işin “akışına” gömülür.
Giriş, Proses ve Final Kalite
- IQC: Tedarik edilen hammadde/yarı mamul için lot/seri bazlı numune planları (AQL), kabul/red kriterleri, karantina ve serbest bırakma.
- IPQC: Operasyon istasyonlarında kritik özelliklerin (CTQ) kontrol planına göre izlenmesi; istasyon terminallerinde anlık kayıt.
- FQC: Sevk öncesinde ürün spesifikasyonlarına, müşteri şartnamelerine ve mevzuata göre son doğrulama; Certificate of Conformance/Analysis (CoC/CoA).
Kontrol Planları, FMEA ve PPAP
Kalite güvencesinin temeli, Kontrol Planları ve FMEA’dır. ERP’de ürün/operasyon bazlı kontrol planları; ölçüm metotları, örnekleme kuralları, kontrol sıklığı ve toleransları içerir. Otomotiv gibi sektörlerde APQP/PPAP (seviyeler, balon numaralama, imza akışları) dijital olarak yönetilir; revizyonlar ECO süreçleriyle senkron tutulur.
İstatistiksel Proses Kontrol (SPC)
SPC grafiklerinin (X̄-R, X̄-S, p, np, c, u) ERP ile bütünleşik yürütülmesi; üst/alt kontrol limitleri, trend/şekil kuralları (Western Electric vb.) uyarılarını otomatik tetikler. Cp/Cpk ve Pp/Ppk yetenek indeksleriyle süreç yeterliliği izlenir; sınır dışı durumda iş emri otomatik quality hold’a alınabilir.
MSA: Gage R&R ve Kalibrasyon
Ölçüm sistemi güvenilir değilse tüm kalite verisi sorgulanır. ERP’de Gage R&R çalışmalarının planlanması ve raporlanması, bölüşüm/tekrar edilebilirlik analizi, bias/lineerlik/stabilite sınamaları yürütülür. Cihaz kalibrasyon takvimi, sertifikalar ve kalibrasyon dışı uyarılar (lockout) otomatik yönetilir.
İzlenebilirlik ve Geri Çağırma Hazırlığı
Lot/seri bazlı uçtan uca izlenebilirlik; hammadde kabulünden üretim operasyonlarına, depo hareketlerinden sevkiyata kadar tüm geçişleri kayıt altına alır. Gerekli durumlarda hedefli geri çağırma senaryoları (etkilenmiş sipariş/müşteri listesi, depo lokasyonları) dakikalar içinde üretilebilir.
NCR, 8D ve CAPA Otomasyonu
Uygunsuzluklar (NCR) 8D metodolojisi ile ele alınır: takım, problem tanımı, kısıtlama/izolasyon, kök neden (5N1K, 5Neden, Ishikawa), düzeltici faaliyet, önleyici faaliyet, doğrulama ve kapanış. ERP, görev atamaları, tarihler, sorumlular, kanıt dosyaları ve etkinlik doğrulamalarını izler; CAPA’lar KPI’lara bağlanır.
Belge ve Versiyon Yönetimi
Kalite sistemi; ISO 9001, IATF 16949, ISO 13485, GMP gibi standartlar için SOP, talimat, form ve kayıtların versiyonlu doküman yönetimini gerektirir. ERP, onay akışları, revizyon geçmişi, okuma-onay ve eğitim izleri ile denetim uyumunu kolaylaştırır. Elektronik kayıtlar için zaman damgası, audit trail ve e-imza desteği sunulur.
Tedarikçi Kalitesi ve Giriş Onayı
Tedarikçi değerlendirme kartları; OTD/OTIF, PPM, kalite uygunsuzluk oranı, coğrafi/finansal risk, sertifikasyon ve denetim puanlarını içerir. Yeni tedarikçi için onboarding ve PPAP gereklilikleri; numune onayı, ilk parça muayenesi (FAI) ve proses yeterliliği ile yönetilir. Giriş kalite sonuçları, serbest bırakma/karantina/rework kararlarını tetikler.
Risk Tabanlı Yaklaşım ve Uyumluluk
ISO 9001:2015 ile gelen risk temelli düşünme; proses risklerinin (iş, kalite, mevzuat) matrislerle analiz edilmesini ve kontrollerin bu risklere göre ölçeklenmesini gerektirir. ERP, risk kayıtları, kontrol etkinliği ve residual risk takibiyle yönetim gözden geçirmeleri için kanıt üretir.
Kalite Maliyetleri (CoQ) ve KPI’lar
- CoQ: Önleme, değerlendirme ve hata maliyetleri (iç/dış başarısızlık) ayrıştırılır; kârlılık etkisi görünür kılınır.
- PPM/Defect Rate: Müşteri ve iç hata oranları.
- FTQ/Yield: İlk geçişte doğru üretim oranı.
- SPC Uyum: Kontrol planı gereği toplanması gereken veri tamlığı.
- CAPA Kapanış Süresi: Ortalama/medyan kapanış, tekrar oranı.
- Denetim Bulguları: Majör/minör bulgu sayısı, tekrar eden bulgular.
MES, LIMS ve Donanım Entegrasyonları
ERP kalite; MES/IoT ile üretim istasyonlarından anlık veri toplar; sınır dışı değerlerde andon uyarıları ve duruş tetikleyebilir. Laboratuvar süreçleri için LIMS entegrasyonu (kimyasal/mikrobiyolojik testler, cihazdan otomatik veri çekimi) desteklenir. Ölçüm cihazları (kumpas, CMM, spektrofotometre, test standları) için veri yakalama arabirimleri hataları azaltır.
Numuneleme ve Kabul Kuralları
AQL temelli numune planları; parti büyüklüğü ve kalite seviyesine göre otomatik hesaplanır. Kontrol şemaları (sıkı/normal/gevşek kontrol) tedarikçi performansına göre dinamik değiştirilebilir. Kritik özelliklerde %100 kontrol ya da otomatik istasyon testi zorunlu tutulabilir.
Sürdürülebilirlik ve Uygunluk
Kalite, yalnızca ürün özellikleri değil; uygun malzeme menşei, REACH/RoHS uyumu, etik tedarik beyanları ve müşteri/regülasyon gereklerinin karşılanmasını da içerir. ERP, sürdürülebilirlik sertifikalarını ve beyanlarını sipariş/ürün bazında ilişkilendirir.
Uygulama Yol Haritası
- Keşif & Veri Temizliği: Kontrol planları, toleranslar, ölçüm cihaz envanteri ve dokümanların standardizasyonu.
- Risk ve Plan Tasarımı: FMEA güncellemesi; kritik karakteristikler ve SPC planlarının belirlenmesi.
- Entegrasyonlar: MES/IoT/LIMS, e-imza, cihaz veri toplama ve kalibrasyon yönetimi.
- Pilot & Eğitim: Bir hat/ürün ailesinde canlı deneme; operatör ve kalite personeline rol bazlı eğitim.
- Yaygınlaştırma & Sürekli İyileştirme: KPI panoları, Gemba/Kaizen döngüleri, yönetim gözden geçirmeleri.
SSS – Kısa Yanıtlar
SPC gerçekten gerekli mi? Değişkenliği kontrol altında tutmak ve tahmin edilebilir kalite sağlamak için evet; Cp/Cpk hedefleriyle ölçün.
Gage R&R sonuçları zayıfsa ne yapmalı? Fikstür ve metodu iyileştirin, operatör eğitimini artırın, cihaz çözünürlüğünü yükseltin.
CAPA’lar kapanıyor ama tekrar ediyor, neden? Kök neden doğrulanmıyor olabilir; doğrulama (verification) ve kalıcı önlem (validation) adımlarını güçlendirin.
Centra ERP ile Kalite Kontrol – Öne Çıkan Yetenekler
Centra ERP Kalite Kontrol, kontrol planları ve FMEA’nın dijital bütünlüğü, SPC/MSA analitikleri, lot/seri izlenebilirliği, NCR/8D/CAPA otomasyonu, PPAP/APQP dokümantasyonu, e-imza ve denetim izleriyle kurumlara uçtan uca görünürlük ve uyumluluk sağlar. KPI panoları ve iş kuralı motoru ile sınır dışı riskleri proaktif biçimde yönetmenizi mümkün kılar.
Sonuç ve Aksiyon Çağrısı
Kalite Kontrol modülü, müşteri memnuniyetini, uyumu ve kârlılığı aynı anda besleyen stratejik bir yatırımdır. ERP içinde güçlü ve bütünleşik bir kalite mimarisi; hataların kaynağında engellenmesini, ilk seferde doğru üretimi, hızlı geri bildirim döngülerini ve sürdürülebilir rekabet avantajını getirir. Kurumunuza en uygun yaklaşımı görmek için Kalite Kontrol sayfasını ziyaret ederek detaylı fonksiyonları inceleyebilirsiniz.